Heim Fortíð 1. maí grein – Þjóðernissinnar á Íslandi 1933-1944

1. maí grein – Þjóðernissinnar á Íslandi 1933-1944

0

Kæru Íslendingar

Til hamingju með dag verkalýðsins.

Þessum degi ber að fagna þar sem vinnandi Íslendingar eru grunnstoðir samfélagsins. Í tilefni dagsins viljum við setja fram hér stutta grein um þjóðernissinna landsins hér á árum áður sem starfræktir voru fyrst í Þjóðernishreyfingu Íslendinga en svo var stofnaður Flokkur Þjóðernissinna. Þeir héldu einmitt góðar göngur 1. maí í þá daga og áttuðu sig á að verkafólk voru ekki einhverjir þjónar efristéttarinnar heldur taktfast hjarta landsins. Við förum ekki ítarlega að þessu sinni í sögu þeirra en hér koma þó nokkur orð:

Það má nefna að með tímanum í kringum 19. öld hafi Íslendingar einmitt vaknað til vitundar um þjóðerni og föðurland. Eins mátti sjá það á löndunum í kring. Mörg kvæði voru samin á þessum tíma sem óður til landsins.

Við upphaf 4. áratugarins var þörf á frekari vakningu. Í Reykjavík og víða var mikil kreppa. Mikið atvinnuleysi og um fimmtungur landsmanna atvinnulausir. Ríkisstjórn landsins plástraði upp einhverskonar atvinnubótavinnu með lágt kaup og erfiða vinnu.

1932 var hinn frægi Gúttó slagur þar sem kommúnistar náðu að notfæra sér verkamenn gegn ríkisvaldinu í miklum mótmælum vegna atvinnubótavinnunni. Þeir yfirbuguðu lögregluna og voru næstum búnir að hrinda af stað byltingu með ofbeldi. Íhaldsmenn og efristéttin óttuðust að þeir myndu ná völdum með bolsévískum hætti.

Hreyfing verður til

Hinn fyrsti til að koma af stað þjóðræknum flokk eða hreyfingu er Jón H. Þorbergsson óðalsbóndi frá Laxamýri. Hann reyndi að setja á stofn flokk er hann nefndi Þjóðstjórnarflokkurinn. Flokkurinn hafði það á stefnuskránni að efla þjóðræðið og afmá flokksræðið sem við búum við í dag. Efla þjóðkirkjuna. Einnig var talað um að eyða stéttaríg og að þjóðarheill sitji í fyrirrúmi fyrir hagsmunum einstaklingsins sem að okkar mati er ansi nálægt stefnu okkar og þjóðernissinna yfirleitt.Jón H. Þorbergsson hitti á Gísla Sigurbjörnsson og Eið S. Kvaran sem sýndu þessu mikinn áhuga. Ekkert varð úr Þjóðstjórnarflokknum samt sem áður.

Þjóðernishreyfing Íslendinga var svo stofnuð í kjölfarið af einmitt Gísla Sigurbjörnssyni frímerkjasala og Eiði S. Kvaran sagn- og mannfræðingi árið 1933. Setja þeir saman stefnuskrá fyrir henni. Gísli Sigurbjörnsson fór oft til Þýskalands í kaupferð og sinnti líknarmálum og ýmsum félagsstörfum. Þeir náðu til sín mikið af ungu fólki sem tóku svo þátt.

Þjóðernissinnar mæta kommúnistum 1. maí

Þjóðernissinnar láta vita af sér

Kommúnistar gengu um götur Reykjavíkur og fleiri bæjum og létu bera á sér. Voru þeir með æsingarræður og fanta er þeir kölluðu varðsveitir verkalýðsins. Gengu um með óspektir oft með ekkert andsvar. Ríkisstjórn landsins gerði ekkert í þessu meðan kommar náðu að hrifsa til sín verkafólk með sínum falsloforðum. Egndu lágstéttinni gegn hástéttinni, sér til framdráttar.

Þegar Adolf Hitler tekur loks völdin í Þýskalandi 1933 fara Kommar á Íslandi í skrílsherferð um Höfuðstað landsins. Eftir fund í greni þeirra fóru þeir arkandi en komu að hálf mannlausu húsi þar sem sendiherra Þýskalands var kallaður heim. Með blaktandi rauðar tuskur sem fána strunsuðu þeir einnig að húsi Ríkisútvarpsins en hittu ríkisútvarpstjóra fyrir utan og kveinuðu yfir flutning útvarpsins um stjórnarskiptin í Þýskalandi. Með rólegum tóni sagðist hann athuga málið og tók loftið að mestu úr þeim. Lentu kommar í ryskingum við tugi fermingardrengja og tókst þeim á með söngvum á Internationalinn og Eldgömlu Ísafold. Skunduðu þeir aftur í greni sitt í húsi Fjalakattarins eftir útreiðina. Talið er að þessir fermingardrengir margir hverjir ættu svo eftir að skipa fánaliðasveit þjóðernissinna.

Eftir þetta sést dreifimiði frá þjóðernissinnum í umferð um götur bæjarins og á Akureyri:

Lestu þetta,

það varðar þig og þína þjóð!

Við Íslendingar höfum nú um hríð verið áhorfendur og heyrnarvottar að hamförum Kommúnista, bæði hjer á landi og út um heim, og það er fyrir löngu komininn tími til þess að taka afstöðu gagnvart þessari bölvuðu stefnu og fylkja sjer saman um að útrýma henni.

Kommúnisminn er stefna niðurrifs og eyðileggingar á öllu því , sem göfugt er og gott. Undir grímu kærleikans spýr hún bannvænu eitri inn í sálir manna og spilar á lægstu tilfinningar þeirra, elur hjá þeim hatur og öfundsýki, rífur niður alt, sem heitir þjóðerni, föðurlandsást, trúarbrögð og siðgæði og gerir menn að villidýrum, sem eingöngu þjóna dýrslegum fýsnum sínum og verða að andlegum og líkamlegum aumingjum.

Eigum við að sitja aðgerðarlausir og láta þetta djöfulæði ná yfirráðum yfir land voru og þjóð?

Eigum við, afkomendur norrænu víkinganna, sem gættu heiðurs og drengskapar framar öllu öðru, að ganga í lið með föðurlandssvikurum, landráðamönnum, brennuvörgum og morðingjum?

Eigum við að lítilsvirða drengskap og manndáð forfeðra vorra, forsmá baráttu þjóðarinnar fyrir frelsi sínu, og vanhelga þær fórnir, sem mætustu menn þjóðarinnar hafa fært henni, með því að ganga í lið lögbrjóta og óaldarseggja og vinna að eyðileggingu hennar með kommúnistum!

Nei, svo framarlega sem ekki rennur fiskablóð í æðum okkar, þá skulum við æskumenn landsins sanna það, að norræna víkingseðlið lifir í okkur ennþá og að við látum ekki kommúnistísku skrílmenninguna fótumtroða og eyðileggja verðmæti og heiður þjóðar vorrar.

Þessvegna, ungir Íslendingar, fylkið ykkur undir merki þeirra manna, sem vinna gegn ógnaröld kommúnismans, og öllum eyðileggjandi áhrifum gagnvart hinni hrjáðu þjóð vorri, og sem vilja lyfta henni upp úr þeirri niðurlægingu sem hún er sokkin í.

Nokkrir ungir menn.

Slagsmálin á Kolabingnum

Við höfnina í Reykjavík var allmikill kolabingur. Til að höfða til verkamanna stóðu kommar þar og messuðu yfir lýðnum á mótmælafundi. Fundarstjórinn hóf fundinn, Guðjón Benediktsson en maður að nafni Stefán Pétursson hélt ræðu. Í kringum hann voru fantar kommúnista með rauða slæðu bundna um upphandlegginn. Ungir menn þar í grennd hófu að trufla fundinn með slagorðum sem reyndust vera hinir ungu þjóðernissinnar, kommúnistum til ama, og yfirgnæfðu ræðu þeirra. Kommar æsast upp og enda með að senda hunda sína í átt til þeirra.

Átök hófust milli þeirra en í miðjum æsingnum mætir Gísli Sigurbjörnsson, leiðtogi þjóðernissinna, fær högg í andlitið, brunaði upp á spítala vegna auga síns og liðsmenn biðu, fréttist að allt væri í lagi með augað. Kommar fluttu sig annað á meðan og héldu aðra ræðu á tröppu fyrir utan hús, þeir hótuðu að sá maður sem að bæri merki þjóðernissinna fengi að kenna á því. Kommar mæta svo þjóðernissinnum aftur með Íslenska fánann í hönd en kommar viku fyrir þeim. Kommar héldu svo ræðu annars staðar, lentu í smádrengjum sem grýttu fúleggjum og rotnum lauk. Fóru kommarnir í grenið sitt og halda fund þar inni. Hurð þeirra var negld aftur og óttuðust kommarnir að þjóðernissinnar myndu verða brenndir lifandi. Hringdu þeir svo í lögregluna en endaði þetta svo frekar hjákátlega hjá þeim.

Þjóðernissinnar gáfu svo út dreifimiða um atburðinn til að vekja þjóðina til starfa gegn Bolsévisma skrímslinu. Fjölmiðlar og önnur málgögn skeggræða atburðinn næstu daga. Kommar með sínu reglulegu yfirlýsingar, Alþýðublaðið, Tíminn ásamt Jónas frá Hriflu settu sig í snobb stellingar og fordæmdu bæði öflin, Vísir og Morgunblaðið hins vegar tóku upp hanska þjóðernissinna. Eins reyndu tveir Framsóknarmenn að banna einkennisbúninga nema með heimild dómsmálaráðuneytisins. Sú tillaga var breytt í bann við notkun þjóðfánans en Morgunblaðið skaut það niður þar sem þjóðrækinn flokkur sem berðist fyrir þjóðina ætti að hafa heimild til að bera þjóðfána landsins svo tillagan varð kæfð niður.

Ísland, málgagn Flokks Þjóðernissinna

Þjóðernissinnar vaxa

Þjóðernissinnar gengu með nælur með hakakrossi sem selt var í frímerkjabúð Gísla Sigurbjörnssonar. Mikil uppbygging varð fljótlega og var stofnað Aðalráð og hreyfingin skipulögð þar Voru þeir Gísli Sigurbjörnsson, Ásgeir Ásgeirsson, Páll Ólafsson, Magnús Jochumsson valdir í upphafi og bættust fleiri við síðar. Fánalið Þjóðernishreyfingarinnar var stofnað af ungu mönnunum í hreyfingunni og héldu þeir reglulega æfingu. Héldu þjóðernissinnar opinn fund í fyrsta skiptið í Nýja Bíó í miðbæ Reykjavíkur og töluðu um að virða fánan, land og þjóð og vinna á móti Rauðu hættunni. Stofnuð var einnig kvennadeild. Íslensk Endurreisn var svo fréttarit sem ritstýrt var af Eiði S. Kvaran.

Gísli Sigurbjörnsson og Gísli Bjarnason halda í ferðalag út á land til að bera fram boðskapinn. Samkvæmt heimildum virtust Selfoss, Vestmannaeyjar, Ísafjörður, Siglufjörður og Akureyri hafa deildir þar og runnu svo inn í Flokk Þjóðernissinna síðar. Jafnvel voru gefin út tímarit eða málgögn frá þessum stöðum.

Einnig voru þjóðernissinnar innan Háskóla Íslands og Menntaskólans í Reykjavík. Tímaritið Mjölnir var gefið út af þjóðernissinnuðum stúdentum. Þeir tóku þátt í kosningum þar og hlutu oft forystuhlutverk.

Jón Aðils, Helgi S. Jónsson og Steinþór Marteinsson

Flokkur Þjóðernissinna verður til

Þekktir menn meðal ungu þjóðernissinnanna voru Jón Aðils og Helgi S. Jónsson.

1934 myndast gjá milli Aðalráðsins í Þjóðernishreyfingunni og Fánaliða eða ungu þjóðernissinnana. Aðalráðið með Gísla Sigurbjörnsson Í fararbroddi, ákveða að gefa kost á sér í bæjarstjórnarkosningum innan Sjálfstæðisflokksins. Við það verða ungu Fánaliðarnir æfir og stofna Flokk Þjóðernissinna 1934 og taka svo þátt í kosningunum. Jón Aðils og Helgi S. Jónsson verða svo í fararbroddi innan flokksins.

Síðar reyndu hinu gömlu úr Aðalráði Þjóðernishreyfingarinnar og Flokkur Þjóðernissinna að sameinast svo hreyfingin datt niður, Gísli var síðar borinn út úr Iðnó á stórum fundi Flokks Þjóðernissinna og eftir það hurfu flestir af þeim eldri í Sjálfstæðisflokkinn þaðan sem þeir komu. Ísland, málgagn Flokks Þjóðernissinna var svo gefið út á sama tíma.

Útiræður, göngur og þátttaka í 1. maí í gegnum árin var fastur liður hjá þeim ásamt átök við kommúnista. Skemmtana og félagslíf var ansi öflugt innan Flokksins og héldu þeir oft dansleiki, stunduðu útivist og margt fleira. Búningur flokksins var grá skyrta og svartar buxur, hakakross á efri upphandlegg vinstra megin í fánalitunum og fáni þeirra var rauður hakakross á hvítum feldi og bláum grunni eins og þjóðfáni landsins.

Þjóðernissinnar hefja göngu

Stuðningur við þjóðernissinna landsins

Sjálfstæðismenn og Morgunblaðið studdu þjóðernishreyfinguna í upphafi. Vegna Rauðu hættunnar fannst þeim kominn tími til að æska landsins stæði gegn Marxískum öflum þá sérstaklega gegn Kommúnistaflokknum og hans skríl. Aðrir Marxistar eins og Kratar innan Alþýðuflokksins og Hriflungar” t.d. settu sig á hærri hest og virtust fordæma ofstæki Kommanna og gagnrýndu þjóðernissinna óspart. Framsóknarmenn og aðrir miðjumenn virtust ekki hafa mikinn áhuga á þjóðernissinnum og settu oft stein í götur þeirra.

Síðar þegar Flokkur Þjóðernissinna varð til þá urðu Sjálfstæðismenn hljóðir eins og Morgunblaðið og töldu svo síðar að þeir einir gætu staðið á móti hinu Marxísku öflunum. Við sjáum afrakstur Sjálfstæðismanna núna frá árinu 1933 til dagsins í dag 2023 varðandi Marxísku öflin: Enginn árangur.

Það er skoðun þess er ritar þessa grein að ef átti að koma Marxísku öflunum alveg frá á þessum tíma þá hefðu Sjálfstæðismenn og Framsókn átt að taka höndum saman með Flokki Þjóðernissinna í staðinn fyrir að henda þjóðernissinnum út í horn og leifa Marxískum öflum að fá að grassera í kringum heila öld.

Gísli Sigurbjörnsson, og fleiri, höfðu gott samband við þjóðernisfélagshyggjumenn í Þýskalandi. Blöð þar í landi skrifuðu greinar um hann t.d. á ferðum hans.

Að lokum

Flokkur Þjóðernissinna starfaði eins og sagt er til 1940, árið er Ísland var hertekið. 1944 lögðu þeir flokkinn niður er það var orðið augljóst að Þjóðverjar myndu tapa stríðinu. Margir þjóðernissinnar fóru yfir í Sjálfstæðisflokkinn t.d. og höfðu einhver áhrif þar.

Slagorð þjóðernissinna voru ansi öflug og kemur slagorðið „Stétt með stétt” upprunalega frá þeim og dregur merkinguna frá því að stéttirnar skulu vinna saman en ekki gegn hvert öðru. Hef ég heyrt í útvarpi suma Sjálfstæðismenn nota þetta og halda að þetta sé frá flokknum komið. Eins er slagorðið „Eyðum stéttaríg” og „lifi hið samvirka þjóðríki”. Þetta á allt uppruna sinn frá hugtakinu Þjóðarsamfélagið, á Þýsku „Volksgemeinschaft” – hugmyndarfræði þjóðernisfélagshyggju.

Eyðum stéttaríg!

Stétt með stétt!

Eflum Þjóðarsamfélagið!

Til hamingju með daginn!

Félagar okkar í Leifturgöngu í Ósló í Noregi núna í fyrra

Skilja eftir athugasemd

Vinsamlegast sláðu inn athugasemdina þína!
Vinsamlegast sláðu inn nafnið þitt hér