Er lýðræðið að virka?

Stjórnarfar Vestlanda frá lokum seinni heimsstyrjaldar hefur verið lýðræði. Það er almennt lofað af flestum og talið vera forsenda framfara og lífsgæða. Fáir pæla hins vegar í eðli fulltrúalýðræðisins og hvort að það sé í raun og veru lýðræði.

Í fyrsta lagi voru framfarir og tækniþróun á Vesturlöndum löngu byrjuð áður en lýðræði kom til sögunnar. Þegar vísindabyltingin hófst voru flest Evrópulönd ennþá konungsríki. Það er ekkert sem segir að framfarirnar myndu ekki halda áfram án tilkomu lýðræðis.

Lýðræði í grunninn þýðir að meirihlutinn ræður. Þetta má kalla beint lýðræði þar sem þjóðin kýs um mál og meirihluti atkvæða ræður hvaða ákvörðun er tekin. En með fulltrúalýðræði er þetta vald tekið úr höndum fólksins og fært stjórnmálamönnum sem oftast eru á vegum flokka og vernda hag flokksins en ekki þjóðarinnar. Ákvarðanir á alþingi eru svo teknar þar sem flokkar miðla málum og ákvörðun er tekinn sem enginn vildi í upphafi. Í raun er svo erfitt að fá nægan stuðning í stærstu málunum að í raun er hægt að tala um stjórnleysi í þeim málaflokkum og verðum við að sætta okkur við að geta ekki breytt grundvallarreglum sem frjálslyndir stjórnmálamen settu á 18. og 19. öld. Í skjóli þessa pólitíska stjórnleysis þrífst svo alls kyns starfsemi sem hagnast gríðarlega í skjóli réttarfars sem er ekki fært um að taka á þeim sem stunda hana.

Fulltrúalýðræðið geldir stjórnmálin og engar meiriháttar breytingar eru gerðar. Æðsta hugsjón stjórnmálamannanna er að halda tryggð við stjórnarskrána og kerfið sem hún styður. Margir kannast t.d. við hvernig Bandaríkjaforsetar sverja að vernda stjórnarskrána (en ekki þjóðina). Þegar slíkt andleg gelding hefur átt sér stað, kema í stjórnmálin smámenni sem hafa gaman að fundarhöldum og hringavitleysu. Í stað þess að æðsta hugsjón samfélagsins sé eitthvað markmið þá byrjar fólk að dýrka aðferðina, kerfið, og lítur á árás á kerfið sem árás á samfélagið.

Á meðan þetta rugl einkennir stjórnmálin er öllum hugsjónum þröngvað inn í einkageiran. Andleg úrkynjun á sér stað. Ungt fólk sem dreymir um að verða eitthvað, langar nú að verða leikarar, rokkstjörnur eða athafnamenn, í staðinn fyrir að þjóna landi sínu og þjóð. Lýðræðið spillir þannig siðferði þjóðarinnar og metnaður unga fólksins finnur sér í auknum mæli farveg á braut eigingirni og ýmissa andfélagslegra athafna. Fólk spyr ekki lengur hvort að hegðun þess sé samfélaginu til góðs heldur hvort það muni njóta hennar. Og á móti senda æðstu stofnanir samfélagsins þau skilaboð að í raun sé engin dyggð æðri en þær nautnir sem dýrslegar hvatir mannsins draga hann að.

Í kerfi þjóðernissósíalisma yrðu mikilvægustu ákvarðanirnar sem varða framtíð þjóðarinnar færðar í hendur leiðtoga sem tækju þær með langtímavelferð þjóðarinnar í huga. Ekki væri tilviljun ein látin ráða för. Og almenningur hefði aftur fyrirmyndir til að líta upp til. Það er engin tilviljun að helstu fyrirmyndirnar, leiðtogar sem við getum litið upp til koma allir úr fortíðinni. Aðeins lýðræði hefði getað hleypt við stjórnvölinn fólki eins og Bjarna Ben, Katrínu Jakobssdóttur, Davíði Oddssyni, Jóhönnu Sigurðardóttur, eða þá þeim Donald Trump, Barack Obama, George Bush, Bill Clinton, Theresu May og Angelu Merkel. Hvílíkur ófögnuður.

-Valföðr